Wspólnik spółki jawnej może być w niej zatrudniony – o ile zakres jego obowiązków nie dotyczy reprezentowania spółki oraz prowadzenia jej spraw. Dla przykładu – wspólnik spółki jawnej może być niej zatrudniony na stanowisku księgowym czy związanym z marketingiem, ponieważ żadne z tych zadań nie dotyczy zarządzania spółką bądź jej reprezentowania.
Zatrudnienie wspólnika spółki jawnej – na jakiej zasadzie się odbywa?
Zatrudnienie wspólnika spółki jawnej polega na zawarciu pomiędzy nim a spółka umowy o pracę. Należy jednak pamiętać, że do zakresu obowiązków zatrudnionego wspólnika nie może należeć prowadzenie spraw spółki i jej reprezentacja, których wykonywanie wynika z reguł zawartych w Kodeksie spółek handlowych. Do stosunku pracy natomiast będą miały zastosowanie przepisy prawa pracy.
Przy ocenie, czy mamy do czynienia ze stosunkiem pracy pomiędzy wspólnikiem a spółką jawną, decydujące znaczenie będzie miał fakt, czy w danym przypadku przeważają cechy charakterystyczne dla stosunku pracy wskazane w art. 22 par. 1 Kodeksu pracy. Należą do nich obowiązek pracownika świadczenia pracy osobiście, w sposób ciągły; obowiązek świadczenia pracy na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę; obowiązek pracodawcy do zatrudnienia pracownika i wynagradzania pracownika za świadczoną przez niego pracę.
W tym miejscu warto zasygnalizować, że wspólnik spółki jawnej może zamiast umowy o pracę zawrzeć ze spółką umowę o świadczenie usług. W niektórych przypadkach może okazać się to korzystniejsze, z punktu widzenia podatkowego i zobowiązań wobec ZUS, od umowy o pracę.
Zatrudnienie właściciela spółki jawnej a ubezpieczenie
Nawiązanie stosunku pracy skutkuje równoległym powstaniem stosunku ubezpieczenia. Obydwa te stosunki, jakkolwiek mają inne cele, to wzajemnie się uzupełniają i zabezpieczają pracownika materialnie – pierwszy na co dzień, a drugi na wypadek zdarzeń losowych. Należy zatem przyjąć, iż stosunek ubezpieczenia społecznego pracowniczego jest konsekwencją stosunku pracy i jako taki ma charakter wtórny. Ubezpieczenie społeczne nie może bowiem istnieć bez stosunku pracy. Uruchomienie stosunku ubezpieczeniowego może odnosić się wyłącznie do ważnego stosunku pracy, a więc takiego, który stanowi wyraz woli obu stron realizowania celów, którym umowa ma służyć. Przesłankę nawiązania pracowniczego stosunku ubezpieczenia oraz wynikającego z tego prawa do świadczenia stanowi nie samo zawarcie umowy o pracę, lecz zatrudnienie (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 28 stycznia 2016 roku sygn. akt III AUa 1422/15).
