WYDZIEDZICZENIE i niegodność dziedziczenia warszawa
Wydziedziczenie jest szczególną instytucją prawną, której zastosowanie nie zależy jedynie od swobodnego uznania spadkodawcy, w oderwaniu od zachowania spadkobiercy.
Kancelaria Prawna Szeffner Wspólnicy zapewnia profesjonalną pomoc prawną zarówno osobom, które zostały wydziedziczone, jak i tym, które planują wydziedziczyć członka rodziny. Sprawy związane z wydziedziczeniem w Warszawie bywają niezwykle skomplikowane i mogą wymagać wiedzy prawniczej, w związku z czym skorzystanie z pomocy adwokata lub racy prawnego może okazać się niezbędne.

Czym jest wydziedziczenie i co może być jego podstawą?
W potocznym rozumieniu wydziedziczenie to wyłączenie spadkobiercy od dziedziczenia. Znaczenie to nie pokrywa się jednak z rozumieniem tej instytucji w prawie spadkowym, w tym przypadku w Kodeksie cywilnym. W prawnym znaczeniu wydziedziczenie wiąże się z pozbawieniem prawa do zachowku. Wydziedziczenie dla swojej skuteczności musi być zawarte w testamencie. Spadkodawca musi określić przyczynę wydziedziczenia poprzez wskazanie konkretnych zachowań spadkobiercy.
Aby jeszcze lepiej objaśnić tę kwestię, warto zaznaczyć, że wydziedziczenie jest de facto zadeklarowanym przez spadkodawcę działaniem, które prowadzi do pozbawienia określonej osoby prawa do zachowku. Ideą takiej decyzji jest umożliwienie spadkodawcy swobodnego rozporządzania majątkiem dziedzicznym, z możliwością pominięcia konkretnego beneficjenta. Polega to na zablokowaniu roszczeń, które w innym przypadku przysługiwałyby spadkobiercy w zakresie zachowku.
Wiele osób zastanawia się, co może być przesłanką wydziedziczenia i wobec kogo można zastosować ten środek prawny. Kwestie te szczegółowo reguluje art. 1008 Kodeksu Cywilnego. Zgodnie z nim spadkodawca ma prawo pozbawić zstępnych, małżonka oraz rodziców zachowku, jeżeli osoba uprawniona do dziedziczenia:
- wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
- dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
- uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Istotne jest, że przyczyna wydziedziczenia i wola spadkodawcy w tym zakresie musi jasno wynikać z treści testamentu oraz musi mieć podstawę w rzeczywistości. Ma to kluczowe znaczenie, ponieważ w toku postępowania spadkowego wykluczony spadkobierca ma prawo podważyć uzasadnienie dla wykluczenia i tym samym odzyskać prawo do zachowku.
Co może skutkować pozbawieniem prawa do zachowku?
Aby wydziedziczenie było możliwe, konieczne jest więc wyraźne wskazanie przyczyny, która uzasadnia taką decyzję. Wydziedziczenie nie będzie skuteczne, jeśli powód jego zastosowania nie został uwzględniony w tekście testamentu, nawet jeśli w rzeczywistości istnieje odpowiednia przyczyna. W testamencie należy wskazać precyzyjnie jedną z przyczyn wydziedziczenia.
Działanie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego
Co oznacza, że uprawniony wbrew woli spadkodawcy postępuje w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego? Ta kwestia dotyczy postępowania, które jest powszechnie uznawane za naganne oraz jest niestosowne w ocenie spadkodawcy. Charakteryzuje się ono powtarzalnością nieprawidłowych zachowań, polegających na umyślnym działaniu lub zaniechaniu. Przykładem może być zaangażowanie w handel narkotykami, prowadzenie się w sposób niemoralny lub stosowanie przemocy wobec innych osób.
Dopuszczenie się przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności spadkodawcy bądź rażącej obrazy czci
Jeśli osoba uprawniona do zachowku dopuściła się względem spadkodawcy lub bliskich mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu bądź wolności, może być pozbawiona prawa do zachowku. Przykładowo, jeżeli spadkobierca dopuścił się przemocy fizycznej wobec spadkodawcy, próbował go zastraszyć lub ograniczyć jego swobodę, może to być podstawą do wyłączenia go z prawa do zachowku. Warto w tym miejscu nadmienić, że wyrok sądu karnego nie stanowi koniecznej przesłanki do zastosowania instytucji wydziedziczenia. Pewne wątpliwości może budzić rażąca obraza czci. Tego rodzaju czyny obejmują celowe poniżanie, pomawianie czy publiczne zniesławianie spadkodawcy.
Niedopełnianie obowiązków rodzinnych względem spadkodawcy
Sam ogólny zapis spadkodawcy, że wykluczony “nie utrzymuje żadnych więzi rodzinnych i nie dopełnia obowiązków”, bez wskazania rodzaju obowiązków, może nie być wystarczający do skutecznego zastosowania wydziedziczenia. To stwierdzenie jest zbyt szerokie, aby podlegało weryfikacji, zwłaszcza pod względem konkretnych zachowań, do których się odnosi. Należy zaznaczyć, że przesłanki wydziedziczenia muszą zostać precyzyjnie określone przez spadkodawcę, i to jedynie w testamencie, a nie przez stronę procesu, tym bardziej w trakcie trwania postępowania sądowego.
W przypadku terminu “zaniedbywanie obowiązków rodzinnych” z art. 1008 pkt 3 KC, można również uwzględnić takie postępowania, które prowadzą do faktycznego zerwania relacji rodzinnych ze spadkodawcą oraz ustania więzi uczuciowej, normalnej w stosunkach rodzinnych. Może to obejmować unikanie odwiedzin w miejscu zamieszkania spadkodawcy, brak opieki w chorobie, brak udzielania pomocy czy okazywanie zainteresowania, wszczynanie ciągłych awantur, kierowanie pod adresem spadkodawcy nieuzasadnionych, krzywdzących zarzutów itd.
Kiedy sąd może stwierdzić niegodność dziedziczenia?
Niegodność dziedziczenia to szczególna instytucja prawa spadkowego, która ma na celu ochronę zasad moralnych i porządku prawnego w przypadku szczególnie nagannych zachowań potencjalnego spadkobiercy. Sąd może stwierdzić niegodność dziedziczenia na podstawie określonych przesłanek przewidzianych w art. 928 Kodeksu cywilnego. Wymaga to jednak inicjatywy ze strony zainteresowanych osób, które muszą zainicjować odpowiednie postępowanie, by udowodnić istnienie jednej z przesłanek niegodności dziedziczenia.
Jak czytamy w art. 928 Kodeksu cywilnego, o niegodności dziedziczenia możemy mówić między innymi w sytuacji, gdy spadkobierca dopuścił się ciężkiego przestępstwa wobec spadkodawcy, umyślnie ukrył lub zniszczył testament czy uporczywie uchylał się od wykonywania obowiązku pieczy, lub obowiązku alimentacyjnego nad spadkodawcą.
Osoba uznana za niegodną dziedziczenia jest traktowana, jakby nie dożyła otwarcia spadku. Oznacza to, że traci prawo do udziału w spadku i nie może otrzymać zachowku. Aby zastosowanie tego rozwiązania było możliwe, niezbędne jest przedstawienie odpowiednich dowodów w sądzie. Kancelaria Prawna Szeffner Wspólnicy zapewnia pełne wsparcie w przypadku spraw związanych z niegodnością dziedziczenia. Wiedza i doświadczenie mogą okazać się tutaj niezbędne, również z uwagi na bardzo delikatny charakter tego typu spraw.
Czy można wybaczyć uprawnionemu do zachowku?
Jeżeli spadkodawca przebaczy spadkobiercy przed sporządzeniem testamentu z wydziedziczeniem, to takie następcze pozbawienie prawa do zachowku nie wywoła skutków prawnych. Ponadto spadkodawca ma możliwość wybaczenia uprawnionemu do zachowku również po wydziedziczeniu go w testamencie, a taki akt nie musi być sformalizowany w formie testamentowej, aby było skuteczne [Uchwała Sądu Najwyższego z 19 października 2018 roku, sygn. III CZP 37/18]. Podsumowując, osoba, której spadkodawca wybaczył, ma prawo do zachowku. Warto też nadmienić, że jeśli w chwili przebaczenia spadkodawca nie miał zdolności do czynności prawnych, to wybaczenie będzie skuteczne, o ile miało miejsce z odpowiednim rozeznaniem.
W sprawach o wydziedziczenie Kancelaria Prawna Szeffner Wspólnicy może zaoferować niezbędną pomoc prawną. Zapewniamy wsparcie na każdym etapie postępowania, w każdym przypadku mając na uwadze przede wszystkim najlepszy interes Klienta. W sprawach o wydziedziczenie w Warszawie wykorzystujemy całą naszą wiedzę i doświadczenie, jednocześnie mając na uwadze fakt, że sprawa może budzić duże emocje. Zapraszamy do kontaktu wszystkie osoby, którym zależy na profesjonalnym wsparciu pewnym.