Jak pokazują statystyki, rozwody bez orzekania o winie stanowią blisko 80 proc. wszystkich orzekanych w Polsce rozwodów. Powodów takiego stanu rzeczy jest wiele. Nie bez znaczenia pozostają niewątpliwie szybkość postępowania, mniejszy stres, ale i koszty. Warto jednak pamiętać, że rozwód za porozumieniem stron wiąże się z określonymi konsekwencjami. Sprawdź, co powinieneś wiedzieć, zanim zdecydujesz się na rozwód bez orzeczenia winy.
Na czym polega rozwód za porozumieniem stron?
Rozwód bez orzekania o winie, nazywany potocznie rozwodem za porozumieniem stron, polega na zakończeniu małżeństwa bez wskazywania, który spośród małżonków ponosi winę za rozkład pożycia. Jeżeli zatem pomiędzy mężem i żoną nastąpi zupełny i trwały zanik więzi duchowej, fizycznej i gospodarczej sąd może rozwiązać małżeństwo polubownie.
Rozwodu bez orzekania o winie może żądać każda ze stron, wykazując zaistnienie bezwzględnej przesłanki do jego orzeczenia. Co bowiem ważne, nie tyle dążenie do orzeczenia rozwodu, ile rozkład pożycia warunkują rozwiązanie małżeństwa.
Rozwód bez orzekania o winie – warunki i przebieg postępowania
Zgodnie z art. 57 § 2 k.r.i.o. rozwód bez orzeczenia o winie może nastąpić wyłącznie na zgodne żądanie małżonków. Wniosek o rozwód bez orzekania o winie nie musi być jednak złożony równocześnie. Podkreślił to wyraźnie Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 21 grudnia 2016 roku (sygn. akt I ACa 641/16), zaznaczając, że zgoda ta nie musi być wyrażona np. w jednym piśmie lub na tej samej rozprawie, ale może być też udzielona następczo. Warto także podkreślić, że zgodnie z orzecznictwem (m.in. wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 15 marca 2013 roku, sygn. akt I ACa 148/13), zgoda na rozwód bez orzekania o winie musi istnieć w chwili wyrokowania. Co więcej, każda ze stron może ją cofnąć, nawet w postępowaniu odwoławczym (w myśl uchwały Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2006 roku, sygn. akt III CZP 105/06).
Jak przebiega postępowanie w razie rozwodu za porozumieniem stron? Z punktu widzenia formalnego nie różni się ono od postępowania, w którym sąd orzeka o winie któregoś z małżonków za rozkład pożycia. Dla jego uruchomienia konieczne jest zatem złożenie pozwu o rozwód bez orzekania o winie, wniesienie stosownej opłaty, załączenie niezbędnych dokumentów i oczekiwanie na wyznaczenie rozprawy przez sąd.
Pozew o rozwód bez orzekania o winie – jak go napisać i co zawrzeć?
Jak wygląda wzór pozwu o rozwód bez orzekania o winie i jak go napisać? Pismo powinno wskazywać:
- określenie pozwanego i powoda wraz ze wskazaniem imion, nazwisk, adresów, numerów PESEL;
- określenie sądu, do którego pozew jest kierowany;
- sformułowanie wniosku o orzeczenie rozpadu małżeństwa wraz z zastrzeżeniem, że powód żąda rozwodu bez orzekania o winie za rozkład pożycia;
- datę i miejsce sporządzenia;
- podpis powoda.
Bardzo ważnym elementem jest ponadto uzasadnienie pozwu o rozwód bez orzekania o winie, bo mimo że nie ma potrzeby wskazywać, kto ponosi odpowiedzialność za rozkład pożycia, należy wykazać, że do niego doszło. W uzasadnieniu trzeba zatem opisać okoliczności, które świadczą o tym, że nastąpił trwały i zupełny zanik więzi duchowej, fizycznej i gospodarczej. Należy także krótko opisać m.in. sytuację małżonków, wskazać, jaki ustrój majątkowy panuje w związku, czy strony mają małoletnie wspólne lub przysposobione dzieci.
Trzeba też pamiętać o stosownych załącznikach do pozwu. Jakie dokumenty są potrzebne do rozwodu bez orzekania o winie? Są to:
- odpis skróconego aktu małżeństwa;
- dowód uiszczenia opłaty;
- odpis aktów urodzenia małoletnich dzieci – jeśli małżonkowie je posiadają.
Należy także podkreślić, że nawet jeśli małżonkowie doszli do porozumienia, że nie zamierzają żądać orzekania o winie, to nie mogą oni złożyć wspólnego pozwu rozwodowego.
Wniosek o rozwód bez orzekania o winie – gdzie złożyć?
Zgodnie z art. 41 k.p.c. wniosek o rozwód składa się do sądu, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, pod warunkiem, że chociaż jedno z nich nadal ma w tym okręgu miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Jeśli jednak takiego miejsca nie można określić, pozew należy złożyć do sądu miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli takiego miejsca także nie ma – do sądu miejsca zamieszkania powoda.
Ile trwa rozwód bez orzekania o winie?
Ile trwa rozwód za porozumieniem stron? Na to pytanie nie sposób odpowiedzieć jednoznacznie. Na pewno jest to postępowanie znacznie szybsze niż w przypadku orzekania o winie któregoś z małżonków, jednak nie można dokładnie wskazać jaki okres minie od chwili złożenia pozwu do orzeczenia rozwodu. Rozwody w Warszawie trwają na ogół dłużej niż w mniejszych miastach, choć wszystko zależy nie tyle od wielkości miasta, ile od liczby spraw w danym sądzie.
Rozwód bez orzekania o winie a dzieci
Zgodnie z art. 58 k.r.i.o. w wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi, a także o kontaktach z dziećmi. Nie ma przy tym znaczenia wina małżonków. Rozwód bez orzekania o winie wpływa na dzieci jedynie w taki sposób, że sąd rozstrzygając w kwestiach, które dotyczą małoletnich, bierze pod uwagę pisemne porozumienie małżonków, o które znacznie łatwiej w razie rozwodu polubownego.
Rozwód bez orzekania o winie a alimenty
Wiele osób zastanawia się, jak wpływa rozwód bez orzekania o winie na alimenty na dziecko. Odpowiedź jest prosta, wina jednego z małżonków nie wpływa w żaden sposób na wysokość alimentów na dziecko. Wina za rozkład pożycia ma jedynie znaczenie dla alimentów między byłymi małżonkami. W razie orzeczenia rozwodu za porozumieniem stron żona lub mąż mogą bowiem domagać się alimentów od byłego partnera lub partnerki tylko wtedy, gdy znajdują się w niedostatku.
Rozwód bez orzekania o winie a podział majątku
Podział majątku może zostać przeprowadzony także przy rozwodzie bez orzekania o winie, zarówno w trakcie, jak i po nim. W przypadku rozwodu za porozumieniem stron przebiega on najczęściej znacznie sprawniej, bo małżonkowie są skłonni do wzajemnych ustępstw.
Rozwód bez orzekania o winie a nieobecność małżonka
Rozwód bez orzekania o winie a nieobecność pozwanego? Tak, to możliwe. Jeśli pozwany nie złożył odpowiedzi na pozew, sąd mimo to skierował sprawę do rozpoznania na rozprawie, a ten na rozprawie się nie stawił, sąd może wydać wyrok zaoczny. W takim wypadku zgodnie z art. 339 § 2 k.p.c., sąd przyjmie za prawdziwe twierdzenia powodowa, o faktach zawartych w pozwie rozwodowym.
Jeśli jednak pozwany zażądał przeprowadzenia rozprawy pod swoją nieobecność lub składał w sprawie wyjaśnienia, wówczas wydanie wyroku zaocznego nie jest możliwe.
Jakie korzyści niesie rozwód za porozumieniem stron?
Rozwód bez orzekania o winie to najczęściej wybierany w Polsce sposób rozwiązania małżeństwa. Jest to bowiem znacznie krócej trwające postępowanie, niż to, które wymaga udowodnienia winy współmałżonka za rozkład pożycia. Jednocześnie jest ono też znacznie mniej stresujące i łatwiejsze pod względem emocjonalnym dla obu stron.
Trzeba jednocześnie zaznaczyć, że brak konieczności przeprowadzania często skomplikowanego postępowania dowodowego, skutkuje niższymi kosztami. Warto również pamiętać, że polubowne załatwienie sprawy ma mniej negatywny wpływ na dzieci, dla których sam rozpad rodziny nie jest łatwy.
Najczęściej zadawane pytania o rozwód bez orzekania o winie
Choć rozwód bez orzekania o winie to najszybszy i wydaje się najłatwiejszy sposób rozwiązania małżeństwa, to jednak rodzi wiele wątpliwości. Sprawdź odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.
Kto odnosi największe korzyści z rozwodu bez orzekania o winie?
Największe korzyści z rozwodu bez orzekania o winie odnoszą małżonkowie, którzy chcą szybko i bez dodatkowych kłótni, czy narastających konfliktów zakończyć związek. Rozwód bez orzekania o winie jest też znacznie mniej stresujący dla małoletnich dzieci. Niewątpliwe korzyści odnosi także ten małżonek, który w rzeczywistości ponosi winę za rozkład pożycia, ale któremu z różnych powodów druga strona nie chce lub nie jest w stanie udowodnić winy.
Czy można złożyć wspólny pozew o rozwód?
Nie, w polskim porządku prawnym nie jest możliwe złożenie wspólnego pozwu rozwodowego, nawet wtedy, gdy strony nie chcą rozstrzygać o winie za rozkład pożycia.
Czy rozwód bez orzekania o winie wpływa na alimenty dla dzieci?
Rozwód bez orzekania o winie nie wpływa na alimenty na dzieci, zarówno na obowiązek alimentacyjny, jak i na wysokość zobowiązania. Polubowne załatwienie sprawy wywołuje jedynie skutek względem alimentów pomiędzy byłymi małżonkami.
Jakie dokumenty są potrzebne do rozwodu bez orzekania o winie?
Do pozwu rozwodowego bez orzekania o winie nie trzeba załączać dokumentów, które mają udowodnić winę pozwanego małżonka za rozkład pożycia. Wystarczy zatem odpis skróconego aktu małżeństwa, a jeśli małżonkowie mają małoletnie dzieci – ich odpisy skróconych aktów urodzenia. Należy także załączyć dowód uiszczenia opłaty sądowej.
Kiedy rozwód bez orzekania o winie nie jest najlepszym rozwiązaniem?
Choć rozwód bez orzekania o winie ma wiele korzyści, ma także pewne wady. Nie jest on najlepszym rozwiązaniem wtedy, gdy jeden z małżonków jest w rzeczywistości winny rozkładu pożycia, a powód chciałby pozbawić go władzy rodzicielskiej lub ją ograniczyć. Orzeczenie rozwodu bez wskazania winy ogranicza także możliwość domagania się alimentów od byłego małżonka.
Ile kosztuje rozwód bez orzekania o winie?
Na to, ile kosztuje rozwód za porozumieniem stron, wpływa przede wszystkim to, czy strony zdecydują się na pomoc prawnika, czy też nie. Honorarium specjalisty zależy od wielu czynników, warto więc ustalić je indywidualnie. Do stałych kosztów postępowania rozwodowego zalicza się opłatę sądową od pozwu, która wynosi 600 zł oraz opłatę za pełnomocnictwo – 17 zł.
Więzi duchowe, fizyczne i gospodarcze w twoim małżeństwie ustały, ale nie wiesz, jak przygotować pozew o rozwód, jak uregulować opiekę nad dziećmi i jak podzielić gromadzony przez wiele lat majątek? Skontaktuj się z naszą kancelarią, a pomożemy ci w możliwie najłagodniejszy sposób przejść przez postępowanie rozwodowe.
