Eksmisja małżonka po rozwodzie może mieć swoje źródło w jego zachowaniu lub mieć związek z podziałem wspólnego majątku. Nie zawsze też zainteresowani małżonkowie mają świadomość, że z eksmisją wcale nie trzeba czekać do zakończenia postępowania rozwodowego – można jej żądać również w trakcie rozwodu. Jeżeli z pewnych względów rozważasz eksmisję swojego małżonka lub byłego małżonka z mieszkania, dowiedz się, jak procedura ta wygląda w praktyce.
Eksmisja w wyroku rozwodowym – jak ją uzyskać?
Rozwodzący się małżonkowie często zamieszkują w wynajmowanym lokalu lub mieszkaniu stanowiącym ich majątek wspólny. Wówczas sąd w wyroku rozwodowym orzeka o sposobie korzystania z tego mieszkania przez rozwiedzionych małżonków. Gdy jednak jeden z małżonków dopuszcza się przemocy lub wszczyna awantury, sąd może – na wniosek drugiego małżonka – nakazać jego eksmisję. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy nieruchomość należy do jego majątku osobistego.
Nakazanie eksmisji małżonka przez sąd w wyroku rozwodowym jest możliwe po łącznym spełnieniu następujących przesłanek:
- małżonek, który ma zostać eksmitowany z mieszkania, musi uniemożliwiać wspólne zamieszkiwanie swoim rażąco nagannym postępowaniem;
- eksmisji małżonka z mieszkania musi żądać drugi z małżonków i musi on wykazać, że żądanie to nie jest bezpodstawne.
Eksmisja byłego małżonka z mieszkania po rozwodzie – kiedy można jej żądać?
Nie zawsze są podstawy, aby sąd orzekł eksmisję w wyroku rozwodowym. Stąd też temat eksmisji może powrócić już po rozwodzie. Eksmisja małżonka po rozwodzie jest możliwa na podstawie różnych procedur – wiele zależy od zachowania byłego małżonka i tego, jaki ma on tytuł prawny do lokalu. Zastosowanie mogą mieć przepisy ustawy o ochronie praw lokatorów lub ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej.
Więcej informacji o procedurach eksmisyjnych, które można zastosować po rozwodzie małżonków, przeczytasz poniżej.
Eksmisja małżonka – procedury eksmisyjne
Eksmisja małżonka po rozwodzie nigdy nie odbywa się automatycznie – zainteresowany małżonek musi uzyskać orzeczenie sądu. Chociaż to czasochłonne, droga na skróty jest zdecydowanie odradzana – były małżonek również może dochodzić swoich praw w sądzie.
Eksmisja w postępowaniu rozwodowym lub separacyjnym
Jak wspomniano wyżej, eksmisja jest możliwa w postępowaniu rozwodowym. Jednocześnie art. 58 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wskazuje, że jest to możliwe w „wypadkach wyjątkowych” – gdy jeden z małżonków rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie.
Eksmisja małżonka jest możliwa również w postępowaniu separacyjnym. Analogicznie muszą zachodzić szczególne okoliczności, aby sąd orzekł eksmisję. Małżonek, który będzie o to wnioskował, musi też uzasadnić swoje żądanie – dowodami w sprawie mogą być np. zeznania świadków czy dokumentacja medyczna.
Eksmisja w ramach podziału majątku
Po rozwodzie małżonkowie zwykle porządkują sprawy majątkowe. Jeżeli pozostają w poprawnych relacjach, mogą dokonać podziału majątku u notariusza. Wówczas zwykle eksmisja nie jest konieczna, chociaż standardem jest sporządzenie przez byłego małżonka zobowiązania do opuszczenia nieruchomości do wcześniej ustalonego dnia.
Podział majątku jest też możliwy przed sądem. To droga, z której korzystają głównie zwaśnieni małżonkowie. Sąd może przyznać prawo do nieruchomości jednemu małżonkowi i jednocześnie orzec eksmisję drugiego małżonka. W zależności od jego sytuacji może mu przysługiwać lokal socjalny – zapewnienie takiego lokalu ciąży na gminie.
Eksmisja na podstawie ustawy o ochronie praw lokatorów
Nie każdy zainteresowany małżonek wie, że może starać się o eksmisję małżonka już w trakcie postępowania rozwodowego. Dostępne są jednak inne możliwości. Eksmisja małżonka po rozwodzie na podstawie art. 13 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów jest możliwa, gdy spełnione są następujące warunki:
- swoim rażąco nagannym zachowaniem małżonek uniemożliwia wspólne mieszkanie – przykładowo awanturując się czy stosując przemoc fizyczną lub psychiczną;
- małżonkowie wynajmują mieszkanie – ustawa o ochronie praw lokatorów nie ma zastosowania, gdy nieruchomość jest własnością małżonków.
Eksmisja na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej
Eksmisja małżonka czy byłego małżonka z mieszkania może być też podyktowana tym, że stosuje on przemoc domową. W tej sytuacji drugi małżonek nie musi znosić naruszania swojej godności i poniżania czy obawiać się o swoje zdrowie lub życie – może żądać eksmisji na podstawie art. 11a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej.
Osoba doznająca przemocy może żądać, aby sąd w postępowaniu nieprocesowym:
- zobowiązał małżonka stosującego przemoc do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub
- zakazał małżonkowi stosującemu przemoc zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Jak uniknąć problemów przy eksmisji byłego małżonka?
Eksmisja byłego małżonka z mieszkania w trakcie postępowania rozwodowego lub już po rozwodzie wymaga sformułowania żądania i zgromadzenia dowodów. Chociaż katalog dowodów nie jest zamknięty, mogą pojawić się wątpliwości dotyczące wyboru dokumentów, jakie zostaną przedstawione w sądzie. W tym zakresie pomóc może kancelaria rozwodowa w Warszawie.
Konsultację z prawnikiem powinni rozważyć przede wszystkim małżonkowie zainteresowani eksmisją małżonka w trakcie postępowania rozwodowego lub separacyjnego. Wynik może zależeć od przedstawionych dowodów dokumentujących zachowania drugiego małżonka.
Najczęstsze pytania o eksmisję po rozwodzie
Eksmisja byłego małżonka z mieszkania po rozwodzie nie jest sprawą oczywistą, choćby z tego względu, że może odbyć się na podstawie różnych przepisów. Wśród częstych pytań pojawiają się te, które dotyczą zasobów (czasu i pieniędzy), które trzeba przeznaczyć, aby eksmitować małżonka z mieszkania. Poznaj odpowiedzi.
Czy można eksmitować byłego małżonka z mieszkania komunalnego?
Eksmisja byłego małżonka z mieszkania komunalnego jest możliwa, ale nie zawsze – muszą wystąpić ku temu przesłanki. Mowa o tym, że zachowanie małżonka musi być rażąco naganne, w konsekwencji czego wspólne zamieszkiwanie nie jest możliwe.
Jak złożyć pozew o eksmisję?
Pozew o eksmisję w wymaganej liczbie egzemplarzy należy złożyć do sądu rejonowego – właściwego dla miejsca położenia nieruchomości. Ten krok wiąże się też z wniesieniem opłaty od pozwu – potwierdzenie zapłaty należy dołączyć do pozwu.
Ile kosztuje złożenie pozwu o eksmisję?
Aby złożyć pozew o eksmisję, należy wnieść opłatę w wysokości 200 zł. Koszty mogą być jednak wyższe, gdy małżonek, który żąda eksmisji swojego byłego małżonka, korzysta z pomocy prawnika – np. w zakresie przygotowania pozwu.
Jak długo trwa eksmisja po rozwodzie?
Eksmisja małżonka po rozwodzie może zająć od kilku miesięcy do nawet kilku lat. Chociaż okresu oczekiwania na rozprawę nie można skrócić, to warto zadbać np. o brak błędów w pozwie o eksmisję.
Czy eksmitowany małżonek może wrócić do mieszkania?
Jeżeli małżonek został eksmitowany z mieszkania, to nie może do niego wrócić. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy eksmisja została przeprowadzona bezprawnie – bez uzyskania niezbędnego wyroku.
