W sądach z roku na rok pojawia się coraz więcej spraw dotyczących ograniczenia władzy rodzicielskiej. W niniejszym artykule wyjaśniamy, na czym polega ograniczenie władzy rodzicielskiej i jak się skutecznie bronić w tego typu sprawach.
Na czym polega ograniczenie władzy rodzicielskiej?
Jak wynika z art. 92 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską. Ta z kolei przysługuje obojgu rodzicom – mogą oni zdecydować, jak będą wychowywać dziecko, do której szkoły będzie ono uczęszczać i z którym lekarzem będą konsultować jego stan zdrowia. Ale nie zawsze ta modelowa sytuacja ma miejsce. Gdy rodzice się rozstają lub jeden z nich zagraża dobru dziecka, może dojść do ograniczenia władzy rodzicielskiej. Co to oznacza w praktyce?
Ograniczenie władzy rodzicielskiej w Warszawie i innych miastach Polski zawsze oznacza to samo – pozbawienie rodzica (lub rodziców) pełnej decyzyjności w sprawach związanych z dzieckiem. W praktyce ograniczenie to może przybrać różne formy – rodzic może zostać zobowiązany do współpracy z kuratorem sądowym lub móc współdecydować o sprawach dotyczących dziecka jedynie w ograniczonym zakresie.
Jak się bronić przed ograniczeniem praw rodzicielskich? Argumenty
Rodzic, któremu drugi rodzic próbuje ograniczyć prawa rodzicielskie, nie jest bezsilny – może się bronić. Kluczowym argumentem jest właściwe wykonywanie obowiązków, które rodzic ma względem dziecka. Rodzic powinien dążyć do wykazania, że:
- wychowuje dziecko z poszanowaniem jego godności i praw,
- troszczy się o rozwój fizyczny i duchowy dziecka,
- prawidłowo wykonuje pieczę nad dzieckiem i jego majątkiem,
- przygotowuje dziecko do pracy dla dobra społeczeństwa z uwzględnieniem jego uzdolnień,
- utrzymuje kontakty z dzieckiem.
W wykazaniu, że rodzicowi nie powinny zostać ograniczone prawa rodzicielskie, pomóc mogą odpowiedzi na pytania zadawane przez sąd. Takie pytania, podobnie jak pytania na sprawie o pozbawienie władzy rodzicielskiej, dotyczą różnych obszarów – w tym choćby potrzeb dziecka i sytuacji rodzinnej. Z odpowiedzi z kolei może wynikać, że rodzic nie jest uzależniony od alkoholu czy innych środków odurzających, jest związany emocjonalnie z dzieckiem i ma kompetencje, aby się nim zajmować.
Jakie dowody mogą pomóc obronić się przed ograniczeniem władzy rodzicielskiej?
Rodzic, który dowiedział się, że zarzuca mu się niedopełnienie obowiązków rodzicielskich, nie powinien zwlekać z działaniami – konieczne jest jak najszybsze rozpoczęcie gromadzenia dowodów, które następnie zostaną przedstawione w sądzie. Lista dowodów, jakie mogą pomóc w obronie przed ograniczeniem władzy rodzicielskiej, nie jest zamknięta – w toku sprawy przedstawić można choćby:
- zaświadczenia wydane przez przedszkole czy szkołę – z treści tych dokumentów może wynikać, że rodzic angażuje się w edukację dziecka, przyprowadza lub odbiera dziecko z placówki, działa w radzie rodziców i aktywnie uczestniczy w zebraniach;
- historię przelewów, z których będzie wynikać, że rodzic zaspokaja potrzeby dziecka – przykładowo kupił mu sezonową odzież i obuwie, opłacił kino, wycieczkę szkolną czy zorganizował urodziny;
- wiadomości tekstowe (SMS-y) czy wykaz połączeń telefonicznych – w ten sposób rodzic może potwierdzić swoje słowa, że utrzymuje kontakty z dzieckiem;
- dokumentację medyczną, z której będzie wynikać, że zdrowie dziecka nie jest zaniedbywane – mogą to być m.in. dokumenty potwierdzające, że dziecko jest szczepione zgodnie z harmonogramem szczepień czy historia leczenia ortodontycznego.
Prawnik od spraw rodzinnych może zasugerować również inne dowody. Mogą do nich należeć choćby opinie sporządzone przez psychologów, z których będzie wynikać, że rodzic i dziecko utrzymują więź. Równie istotne będą też zeznania świadków. Niekoniecznie muszą być nimi osoby spokrewnione – świadkiem może być np. nauczyciel, z którym rodzic kontaktuje się, aby zasięgnąć informacji o postępach dziecka w nauce lub nauczyciel ze szkoły językowej.
Jakie mogą być konsekwencje niesłusznego ograniczenia praw rodzicielskich?
Niesłuszne ograniczenie praw rodzicielskich ma wpływ zarówno na rodzica, jak i dziecko. Rodzic traci pełną decyzyjność w sprawach dotyczących dziecka – drugi z rodziców nie będzie musiał się z nim konsultować np. podczas zmiany szkoły czy miejsca zamieszkania. Jeszcze bardziej dotkliwa może okazać się utrata kontaktu z dzieckiem, zwłaszcza gdy dotychczas rodzic i dziecko byli zżyci i wspólnie spędzali czas wolny.
Z perspektywy dziecka utrata kontaktu z rodzicem może negatywnie wpłynąć na jego rozwój emocjonalny i społeczny. Dziecko może mieć zaniżoną samoocenę, problemy z nawiązywaniem kontaktów z rówieśnikami czy obniżoną koncentrację, co będzie miało odzwierciedlenie w otrzymywanych przez niego ocenach. Pojawić może się też agresja, bunt czy nawet depresja.
Najczęściej zadawane pytania o obronę przed ograniczeniem władzy rodzicielskiej
Jeżeli próba ograniczenia władzy rodzicielskiej jest podyktowana chęcią zemsty na rodzicu, zagadnienie to budzi skrajne emocje. Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania, które dotyczą obrony przed ograniczeniem władzy rodzicielskiej.
Jak wygrać sprawę o niesłuszne ograniczenie władzy rodzicielskiej?
Jeżeli rodzic chce wygrać sprawę o niesłuszne ograniczenie władzy rodzicielskiej, musi się do niej odpowiednio przygotować – samo zapewnienie, że zarzuty są fałszywe, niestety nie wystarczy. Należy zgromadzić dowody, które potwierdzą, że rodzic prawidłowo wykonuje swoje obowiązki wobec dziecka. Dobrym krokiem może być też zaangażowanie do sprawy prawnika.
Jakie dowody przygotować, by bronić się w sprawie o ograniczenie praw rodzicielskich?
Dowody, które przedstawi rodzic broniący się w sprawie o ograniczenie praw rodzicielskich, mogą być zarówno dokumentami (np. dokumentacja medyczna), jak i zeznaniami świadków (np. zeznania nauczycieli dziecka). W sprawach dotyczących władzy rodzicielskiej często zlecane są też opinie psychologów.
Czym może grozić niesłuszne ograniczenie władzy rodzicielskiej?
Niesłuszne ograniczenie władzy rodzicielskiej dla rodzica oznacza, że może on mieć ograniczone kontakty z dzieckiem, a jego zdanie np. co do sposobu leczenia dziecka może zostać pominięte. W przypadku dziecka brak kontaktu z jednym z rodziców może wywołać problemy natury zarówno społecznej, jak i emocjonalnej.
Mimo że nie zaniedbujesz swoich obowiązków wobec dziecka, to właśnie o to oskarża Cię drugi rodzic? Boisz się, że podejmie on również próbę pozbawienia Cię władzy rodzicielskiej i chcesz poznać argumenty za pozbawieniem władzy rodzicielskiej? W tak skomplikowanych sprawach, które mogą mieć poważne konsekwencje, warto podjąć współpracę z prawnikiem specjalizującym się w sprawach rodzinnych. W Kancelarii Prawnej Szeffner Wspólnicy zapewniamy indywidualne podejście i kompleksową pomoc.
