Chcesz, aby Twoje małoletnie dzieci w jak najmniejszym stopniu odczuły rozwód rodziców i z myślą o nich zamierzasz uregulować kluczowe kwestie – w tym kontakty i wysokość alimentów? Wraz z małżonkiem nie macie dzieci, ale majątek i kredyty, którymi chcecie się podzielić? Rozwiązaniem jest ugoda rozwodowa. Dowiedz się, jak zawrzeć ugodę w sprawie rozwodowej, jakie kwestie może ona regulować i dlaczego przy decydowaniu o jej zapisach obecny powinien być prawnik rozwodowy.
Czym jest ugoda rozwodowa?
Jak wskazuje nazwa, ugoda rozwodowa to prawnie wiążące porozumienie w formie pisemnej, którego autorami są rozwodzący się małżonkowie. Ugoda rozwodowa reguluje kluczowe dla nich zagadnienia, np. zasady, na jakich odbędzie się rozwód, ustalenia dotyczące opieki nad dziećmi i kwestię wspólnie zaciągniętych zobowiązań. Jeżeli zostanie ona zaaprobowana przez sąd, jej postanowienia zostaną uwzględnione w wyroku rozwodowym.
Co warto wiedzieć o ugodzie rozwodowej:
- nie jest alternatywą dla wyroku rozwodowego – rozwód w Warszawie i innych miastach Polski jest możliwy wyłącznie przed sądem (małżonkowie muszą spotkać się na sali sądowej);
- może zostać zawarta jeszcze przed złożeniem pozwu do sądu – ale nie ma przeciwwskazań, aby małżonkowie zawarli ugodę rozwodową w trakcie rozwodu;
- jest korzystna finansowo – może obniżyć koszt rozwodu (w sytuacji, gdy małżonkowie otrzymają rozwód na pierwszej rozprawie).
Co daje ugoda przy rozwodzie i kiedy warto ją zawrzeć?
Jednym z głównych powodów, dla których rozwodzący się małżonkowie powinni rozważyć zawarcie ugody rozwodowej, jest możliwość skrócenia czasu trwania postępowania rozwodowego. Jeżeli małżonkowie zgodnie wypracują ustalenia w sprawach, o których rozstrzyga sąd, to mają szansę na szybki rozwód (niekiedy nawet na pierwszej rozprawie) – rezultatem będzie wyrok rozwodowy oparty o zapisy ugody rozwodowej.
Ugoda rozwodowa to rozwiązanie korzystne także z perspektywy małżonków chcących mieć decyzyjność w sprawach, które ich dotyczą. Ugoda rozwodowa pozwala małżonkom zachować autonomię w sferze decyzji o tym, jak będzie wyglądać ich życie po rozwodzie. W konsekwencji jest to dobra alternatywa dla rozstrzygnięć, których inaczej dokonałby sąd – z pewnością daje więcej swobody w wypracowaniu kompromisowych postanowień.
Kiedy warto rozważyć ugodę w sprawie rozwodowej? Oto kilka przykładów:
- małżonkowie ze sobą rozmawiają i są gotowi na kompromis – ugoda wymaga, aby małżonkowie porozumieli się m.in. w kwestii posiadanego wspólnego mieszkania;
- małżonkowie chcą, aby czas trwania rozwodu był maksymalnie krótki – postępowanie sądowe w sprawie o rozwód w niektórych przypadkach może trwać nawet 2 lata, podczas gdy dzięki ugodzie wyrok rozwodowy może zostać wydany dużo szybciej;
- rozwodzący się małżonkowie są rodzicami – zależy im na tym, aby rozstać się w zgodzie i wspólnie sprawować opiekę nad dzieckiem (dziećmi).
Co zawiera ugoda rozwodowa? Kluczowe elementy
Każda sprawa jest inna, stąd też nie ma jednego wzoru ugody rozwodowej – jej postanowienia powinny odzwierciedlać potrzeby i oczekiwania małżonków. Można jednak wskazać obszary, które niemal zawsze są przedmiotem ustaleń rozwodzących się małżonków – to choćby dzieci, wspólny majątek, zaciągnięte zobowiązania i kwestie mieszkaniowe.
Ustalenia dotyczące dzieci
Jeżeli małżonkowie mają wspólne dzieci, to powinni ustalić miejsce ich zamieszkania. Ugoda rozwodowa może też precyzować, jak będzie przebiegać opieka nad wspólnymi małoletnimi dziećmi, szczegóły harmonogramu kontaktów z rodzicami i sposób podejmowania przez rodziców decyzji dotyczących kluczowych kwestii (np. ścieżki edukacji). W dokumencie powinny też znaleźć się rozstrzygnięcia dotyczące alimentów na dzieci (ich wysokości, terminu płatności) i pokrywania dodatkowych kosztów, które mogą się pojawić.
Podział majątku i zobowiązań
Podział majątku wspólnego często bywa źródłem nieporozumień. Ugoda małżonków pozwala na ustalenie, który z małżonków zatrzyma np. pojazd, wartościowe przedmioty (również te mające wartość sentymentalną) czy zakupione akcje. Dokonując podziału majątku, małżonkowie mogą uwzględnić też posiadane zobowiązania. Jeżeli zalicza się do nich kredyt hipoteczny, uzgodnienia mogą obejmować np. jego dalszą spłatę przez oboje małżonków lub sprzedaż nieruchomości.
Kwestie mieszkaniowe
Jeżeli małżonkowie mają tylko jedno wspólne mieszkanie lub dom, mogą zdecydować, że ugoda w sprawie rozwodowej ureguluje sposób korzystania z nieruchomości. Wówczas w tym dokumencie mogą znaleźć się informacje o tym, które pomieszczenia są do wyłącznej dyspozycji każdego z małżonków, a które są przez nich współdzielone. Ale możliwości jest więcej – ugoda małżonków może też przewidywać, że nieruchomość zostanie sprzedana, a uzyskane w ten sposób środki podzielone.
Jak przebiega proces zawierania ugody przy rozwodzie?
Wypracowanie ugody rozwodowej jest procesem składającym się z kilku etapów. W pierwszej kolejności małżonkowie muszą określić, co będzie przedmiotem ich ustaleń. Mogą to być choćby sprawy związane z dziećmi czy wspólnym majątkiem. Drugi etap jest trudniejszy – to negocjacje mające finalnie doprowadzić do wypracowania korzystnych i akceptowanych przez każdą stronę rozwiązań. Kolejnym etapem jest spisanie postanowień ugody, a ostatnim zatwierdzenie jej przez sąd.
Na każdym etapie małżonków mogą wspierać specjaliści. Mediator – będący osobą bezstronną i przez cały okres współpracy z małżonkami zachowującą obiektywizm – może pomóc we wskazaniu obszarów, które powinny być przedmiotem negocjacji. W przygotowaniu treści ugody małżeńskiej pomoże z kolei prawnik rodzinny w Warszawie. Jego uczestnictwo w procesie tworzenia ugody jest istotne, gdyż może on:
- pomóc w przekuciu ustaleń między małżonkami na sformułowania, które następnie znajdą się w ugodzie;
- zweryfikować uzgodnienia pod kątem prawnym – jeżeli warunki ugody będą naruszać zasady współżycia społecznego albo dobro dziecka, to nie zostanie ona uwzględniona przez sąd;
- reprezentować klienta podczas negocjacji i dbać, aby jego interesy zostały uwzględnione w ugodzie.
Jak przygotować się do zawarcia ugody rozwodowej?
Sprawy rodzinne często są źródłem nieporozumień i stresu. Stąd też małżonkowie, którzy chcą zminimalizować negatywne skutki rozwodu, powinni rozważyć skorzystanie ze wsparcia wspomnianych już specjalistów – prawnika i mediatora. To pomoże im zadbać o swoje interesy. Dodatkowo prawnik odpowie na pytanie, jak napisać pozew o rozwód lub na zlecenie klienta przygotuje ten dokument.
Przygotowania do zawarcia ugody rozwodowej obejmują też zgromadzenie dokumentów, które pomogą w ustaleniu wartości aktywów i pasywów. Mowa m.in. o zeznaniach podatkowych, umowach kredytowych czy wykazie posiadanych cennych ruchomości. Skrupulatność jest w tym przypadku koniecznością – w przeciwnym razie zarzut o zatajenie majątku może być podstawą do unieważnienia ugody.
Najczęstsze pytania o ugodę rozwodową
Ugoda rozwodowa pozwala uzyskać małżonkom orzeczenie rozwodu na ich własnych warunkach. Ponieważ jednak po podpisaniu i uwzględnieniu przez sąd ugoda będzie wiążąca dla każdej ze stron, to jej postanowienia słusznie budzą sporo pytań. Poniżej znajdziesz odpowiedzi na często zadawane pytania o ugodę w sprawie rozwodowej.
Na czym polega ugoda rozwodowa?
Ugoda rozwodowa polega na tym, że rozwodzący się małżonkowie ustalają warunki rozwodu i decydują, jak będzie wyglądać ich życie po orzeczeniu rozwodu. Od każdego z nich wymaga to umiejętności wsłuchania się w potrzeby drugiej strony i gotowości do kompromisu. Jednocześnie korzyści zawarcia ugody są spore – przede wszystkim dzięki niej można skrócić czas sprawy sądowej.
Co powinno znaleźć się w ugodzie rozwodowej?
Ugoda rozwodowa powinna poruszać wszystkie kluczowe dla małżonków sprawy. Najczęściej małżonkowie szukają porozumienia w kwestiach dotyczących opieki nad dziećmi i alimentów, podziału majątku i zobowiązań oraz wspólnej nieruchomości. Nie ma jednak przeszkód, aby w ugodzie znalazły się też ustalenia np. co do zmiany uposażonego w umowie ubezpieczenia na życie.
Na co uważać przy zawieraniu ugody rozwodowej?
Jeżeli małżonkowie mają dzieci, warto uwzględnić to, że okoliczności mogą się zmienić i wówczas trudno będzie egzekwować zapisy porozumienia. Stąd też ugoda powinna przewidywać, że z czasem (np. co 2-3 lata) rodzice będą dokonywać aktualizacji postanowień, mając na uwadze dobro dziecka.
Czy ugoda rozwodowa to jeden dokument?
Wzajemne zobowiązania rozwodzących się małżonków mogą być spisane w jednym dokumencie lub kilku podzielonych np. na kategorie tematyczne. W praktyce najczęściej kwestie dotyczące dzieci zawierane są w tzw. „porozumieniu rodzicielskim”, a następnie w osobnym dokumencie małżonkowie (o ile tego chcą i są w tej materii zgodni) regulują sprawy związane z podziałem majątku wspólnego.
Czy ugoda rozwodowa musi być zawarta w określonej formie prawnej?
Nie, ugoda rozwodowa może być zawarta w dowolnej formie. Jeżeli jednak rozwodzący się małżonkowie planują przedłożyć ją w toczącej się sprawie rozwodowej, to warto aby miała ona formę pisemną. Nie jest konieczne zawieranie ugody rozwodowej w formie aktu notarialnego.
Czy sąd jest związany zawartą ugodą i nie będzie orzekał w tym zakresie?
Sąd nie jest związany zawartą pomiędzy małżonkami ugodą. Jednak w praktyce, jeżeli ugoda w sposób wystarczający reguluje wszelkie kwestie sporne związane z rozwodem, a w kwestiach dotyczących dzieci jest ona zgodna z ich najlepiej pojętym dobrem, to sądy akceptują tego typu porozumienia i nie orzekają w tym zakresie.
Czy zawarcie ugody rozwodowej przyspieszy uzyskanie rozwodu?
Zawarcie przez rozwodzących się małżonków porozumienia regulującego kwestie sporne związane z rozwodem może znacznie przyspieszyć uzyskanie rozwodu. Dzięki takiemu porozumieniu (zwanemu potocznie „ugodą rozwodową”) sąd będzie mógł znacznie ograniczyć postępowanie dowodowe, co finalnie może znacznie skrócić czas postepowania, a tym samym szybciej pozwoli osiągnąć skutek w postaci orzeczenia rozwodu.
Jakie kwestie muszą być objęte ugodą rozwodową?
Rozwodzący się ugodą rozwodową mogą uregulować wszelkie istotne dla nich kwestie. Żeby natomiast ugoda przyspieszyła i usprawniła przebieg sprawy rozwodowej konieczne jest zawarcie przez rozwodzących się małżonków tzw. porozumienia rodzicielskiego, w którym określą co najmniej sposób wykonywania władzy rodzicielskiej, kontakty z dzieckiem i wysokość alimentów.
Czy musimy podzielić majątek w ugodzie rozwodowej? Co jeżeli w tej kwestii się nie zgadzamy?
Podział majątku może być przeprowadzony przez małżonków w sposób polubowny w tzw. ugodzie rozwodowej. Jeżeli w skład dzielonego majątku wchodzi nieruchomość, to należy pamiętać o zachowaniu należytej formy prawej dla takiej czynności. Podział majątku w postępowaniu rozwodowym nie jest jego obligatoryjnym elementem, dlatego też małżonkowie – jeżeli nie są zgodni w tej materii – mogą nie dzielić majątku na tym etapie postępowania.
Dostrzegasz korzyści płynące z ugody rozwodowej? Chcesz zaproponować sporządzenie takiej umowy małżonkowi? Jeżeli zależy Ci na tym, aby uchronić się przed zapisami, które mogą być źródłem przyszłych sporów, rozważ skorzystanie z pomocy prawnika. Prawnicy z Kancelarii Prawnej Szeffner Wspólnicy mają duże doświadczenie w sprawach rozwodowych, w tym w konstruowaniu umów rozwodowych. Jeżeli chcesz skorzystać z naszej pomocy, skontaktuj się z nami.
