Zachowek Warszawa
Zachowek został wprowadzony przez ustawodawcę do systemu prawa spadkowego w celu ochrony interesów majątkowych osób najbliższych spadkodawcy. Rolą zachowku jest zagwarantowanie dla tych osób chociażby minimalnej korzyści ze spadku.
Co to jest zachowek?
Kodeks cywilny wskazuje, że zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawiony jest małoletni – 2/3 wartości udziału spadkowego, który by mu przypadł przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału.
Kto może żądać zachowku?
Osobami uprawnionymi do żądania zachowku są małżonek, dzieci, wnuki i rodzice spadkodawcy, którzy zostali pominięci w testamencie bądź wartość udziału w spadku, jaki przyznał im spadkodawca jest niższa niż należny im zachowek.
W przypadku, gdy osoba uprawniona do zachowku nie jest w stanie samodzielnie złożyć pozwu, może to zrobić jej przedstawiciel ustawowy. Uprawnienie do żądania zachowku przysługuje do chwili upływu terminu przedawnienia, który wynosi 5 lat od ogłoszenia testamentu.
Jak obliczyć wysokość zachowku?
Wysokość zachowku oblicza się na podstawie wartości udziału spadkowego, który przypadałby uprawnionej osobie, gdyby dziedziczyła zgodnie z ustawą. Zazwyczaj wysokość zachowku wynosi połowę wartości udziału spadkowego. Jednakże, w przypadku gdy osoba uprawniona jest małoletnia lub trwale niezdolna do pracy, wysokość zachowku może wynieść 2/3 wartości udziału spadkowego.
Warto pamiętać, że zachowek nie jest równoznaczny z przyznaniem statusu spadkobiercy. Osoba uprawniona otrzymuje jedynie zapłatę pieniężną stanowiącą równowartość należnego jej zachowku, a nie staje się pełnoprawnym spadkobiercą.
Kto nie jest uprawniony do zachowku?
Zachowek nie przysługuje:
- osobom wydziedziczonym w testamencie,
- osobom uznanym za niegodne dziedziczenia,
- osobom, które zrzekły się dziedziczenia lub odrzuciły spadek, jak również małżonkowi wyłączonemu z dziedziczenia (separacja bądź spadkodawca wystąpił przed śmiercią o orzeczenie rozwodu z winy małżonka).
Gdzie wnieść powództwo o zachowek?
Powództwo o zachowek można wnieść przed sąd według ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy, a jeżeli nie można tego ustalić, to przed sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część.
Zachowek od darowizny
Dokonanie darowizny w trakcie życia spadkodawcy nie stanowi ochrony przed ewentualnym roszczeniem dotyczącym zachowku. Jeśli sytuacja uniemożliwia uzyskanie zachowku od dziedziców (np. z powodu braku masy spadkowej), osoba uprawniona do zachowku może wystąpić do osoby obdarowanej z żądaniem uzupełnienia zachowku.
W zależności od stanu faktycznego zobowiązanym do zapłaty zachowku może być na przykład spadkobierca wyznaczony w testamencie, spadkobierca ustawowy, beneficjent zapisu windykacyjnego oraz osoba obdarowana.
Mimo powszechnej opinii zachowek przysługuje również w przypadku dziedziczenia ustawowego, czyli w sytuacji, gdy spadkodawca nie sporządził testamentu, a całym swoim majątkiem rozporządził za życia.
