Twój małżonek źle zareagował na słowo „rozwód”? Jeżeli uważasz, że prawdopodobny jest scenariusz, w którym Twoja żona albo mąż zignoruje korespondencję z sądu i nie pojawi się na rozprawie rozwodowej, to musisz wiedzieć, że prawo rodzinne dopuszcza wydanie zaocznego wyroku rozwodowego. Dowiedz się, czym jest rozwód zaoczny i kiedy może mieć miejsce.
Co to jest i na czym polega rozwód zaoczny?
Rozwód zaoczny, a właściwie zaoczny wyrok rozwodowy, to jedna z możliwości wyrokowania w sprawach rozwodowych. Warto wiedzieć, że „rozwód zaoczny” to sformułowanie używane wyłącznie potocznie – sąd wydaje zaoczny wyrok rozwodowy. To duża różnica. Rozwód zaoczny – jak można błędnie założyć – nie oznacza, że sąd odstąpi od przeprowadzenia postępowania dowodowego.
W trakcie procedury rozwodowej sąd zawsze przeprowadza postępowanie dowodowe, a jego celem jest ustalenie okoliczności, które finalnie doprowadziły do sporządzenia pozwu rozwodowego przez jednego z małżonków. Inaczej mówiąc, nawet w przypadku rozwodu zaocznego sąd przesłuchuje np. świadków.
Jak wygląda rozwód zaoczny?
Zaoczny wyrok rozwodowy jest rezultatem procesu rozwodowego. Aby doszło do rozwodu zaocznego, jeden z małżonków (powód) musi zainicjować wspomniany proces rozwodowy, czyli wnieść pozew rozwodowy do właściwego sądu. Na tym etapie przydaje się pomoc prawnika – prawnik rodzinny w Warszawie lub innym mieście może przygotować treść pozwu, a także odpowiedzieć na pytania dotyczące opieki nad wspólnym dzieckiem czy podziału majątku.
Po zarejestrowaniu sprawy w sądzie, do pozwanego zostaje wysłany odpis pozwu, otrzymuje on też czas na ustosunkowanie się do jego treści. Gdy pozwany małżonek przygotuje odpowiedź na pozew i podobnie jak powód będzie oczekiwał, że sąd nie wypowie się w kwestii winy, to rozwód będzie możliwy już na pierwszej rozprawie. Jeżeli jednak odpowiedź na pozew nie wpłynie, pozwany małżonek zaszkodzi sobie – pozbawi się bowiem możliwości przedstawienia swojego punktu widzenia i właśnie w tej sytuacji sąd może wydać wyrok zaoczny orzekając rozwód.
Co jeszcze warto wiedzieć o rozwodzie zaocznym?
- Gdy sąd orzeka rozwód, to – co do zasady – wypowiada się na temat tego, czy i który z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia. Rozwód zaoczny z orzekaniem o winie jest możliwy po przeprowadzeniu wspomnianego postępowania dowodowego.
- Wyrok zaoczny w sprawie o rozwód bez orzekania o winie nie jest możliwy. Powodem jest brzmienie art. 57 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym sąd odstępuje od orzekania o winie na zgodne żądanie małżonków.
- Zaoczny wyrok rozwodowy jest doręczany stronom bez konieczności składania przez nie wniosku – odbywa się to z urzędu. Pozwany małżonek ma też możliwość złożenia sprzeciwu.
- Wyrok zaoczny, w którym sąd orzeka o rozwodzie, nie podlega rygorowi natychmiastowej wykonalności. Dotyczy to również zasądzonych roszczeń.
Czy można złożyć wniosek o rozwód zaoczny?
Gdy relacje między małżonkami można określić słowem „trudne”, to pojawia się pytanie, czy można od razu wnioskować o rozwód zaoczny. Postępowanie rozwodowe ma swój rytm – kolejne czynności muszą być wykonywane w kolejności określonej przepisami. Pozwany musi otrzymać odpis pozwu i mieć czas, aby się do niego ustosunkować – nie można założyć, że nie skorzysta ze swojego prawa i nie będzie chciał przedstawić swoich argumentów.
Chcesz się szybko rozwieść, ale nie znasz adresu swojego małżonka? Rozwód wciąż jest możliwy, jednak przydać może się wiedza, jaką ma prawnik rozwodowy. W takim przypadku konieczne będzie ustanowienie kuratora. Ta czynność wymaga jednak uprawdopodobnienia, że powód nie zna miejsca zamieszkania swojego małżonka.
Kiedy sąd może orzec rozwód zaocznie?
Zaoczny wyrok rozwodowy może zostać wydany, gdy ma miejsce jedna z sytuacji wskazanych w Kodeksie postępowania cywilnego. I tak, zgodnie z art. 340 Kpc, sąd orzeka rozwód zaocznie, gdy:
- Pozwany małżonek nie stawił się na rozprawę rozwodową. W tej sytuacji sąd musi jeszcze upewnić się, że pozwany został prawidłowo poinformowany o terminie i miejscu rozprawy rozwodowej.
- Pozwany małżonek odebrał korespondencję z sądu (odpis pozwu), ale nie udzielił odpowiedzi. Oznacza to, że strona zrezygnowała z przedstawienia, jak sprawa wygląda z jej perspektywy.
- Pozwany małżonek stawił się na rozprawę rozwodową, jednak nie bierze w niej aktywnego udziału – pozostaje bierny, czyli nie odnosi się do argumentów przedstawionych przez powoda w pozwie.
Kiedy wyrok zaoczny w sprawie o rozwód nie może być wydany?
Nie zawsze sprawa rozwodowa może zakończyć się zaocznym wyrokiem rozwodowym. Powody są różne – przykładowo sąd nie będzie mógł wydać zaocznego wyroku rozwodowego w następujących sytuacjach:
- gdy pozwany małżonek zajmie stanowisko, czyli np. ustosunkuje się do argumentów przedstawionych w pozwie – wówczas rozwód zaocznie nie będzie miał racji bytu;
- gdy pozwany małżonek był nieobecny na rozprawie, ale wcześniej wnosił o jej przeprowadzenie pod jego nieobecność.
Od sytuacji, gdy sąd nie będzie miał możliwości, aby wydać wyrok zaoczny w sprawie o rozwód, trzeba odróżnić scenariusz, w którym sąd w ogóle nie orzeknie o rozwodzie. Kiedy sąd nie da rozwodu? Choćby wówczas, gdy małżonkowie wciąż darzą się uczuciem i istnieje szansa uratowania ich związku.
