Co do zasady to rodzice sprawują pieczę nad dzieckiem. Zdarza się jednak, że piecza nad dzieckiem może zostać powierzona osobom trzecim. Jak należy rozumieć pojęcie „pieczy nad dzieckiem”? Kiedy dziecko umieszcza się w pieczy zastępczej?
Piecza nad dzieckiem – co to oznacza?
W wyjaśnieniu, co kryje się pod terminem „piecza nad dzieckiem”, pomóc może słownik języka polskiego. Sformułowanie to jest synonimem „opieki nad dzieckiem”. Sprawowanie pieczy nad dzieckiem oznacza m.in. dbanie o jego rozwój psychiczny, rozwijanie jego zdolności i chronienie go przed wszelkimi zagrożeniami. Piecza nad dzieckiem obejmuje również zapewnienie dziecku poczucia bezpieczeństwa oraz zaspokajanie jego potrzeb.
Nie zawsze pieczę nad dzieckiem mogą sprawować jego rodzice biologiczni. W tym kontekście pojawia się pojęcie pieczy zastępczej. Szerzej o pieczy zastępczej przeczytasz poniżej.
Piecza nad dzieckiem a władza rodzicielska – jakie są różnice?
Kwestie z zakresu prawa rodzinnego reguluje Kodeks rodzinny i opiekuńczy (KRiO). To właśnie w nim używane są pojęcia „piecza nad dzieckiem” (sprawowanie pieczy nad osobą dziecka) i „władza rodzicielska”. Jak stanowi art. 95 § 1 KRiO: Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.
Z przytoczonego artykułu wynika, że:
- Terminy „piecza nad dzieckiem” i „władza rodzicielska” nie są synonimami – piecza nad dzieckiem jest pojęciem węższym.
- Prawo i obowiązek wykonywania władzy rodzicielskiej ma zarówno matka, jak i ojciec – aż do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.
- Na władzę rodzicielską rodzica składają się: piecza nad dzieckiem i zarządzanie majątkiem dziecka – władza rodzicielska obejmuje zatem także reprezentowanie dziecka. W razie zaistnienia ku temu podstaw możliwe, a niekiedy konieczne jest ograniczenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej.
Powierzenie pieczy nad dzieckiem rodzinie zastępczej – co warto wiedzieć?
Gdy rodzice nie mogą zapewnić dziecku prawidłowej opieki i wychowania, to zastosowanie może mieć instytucja „pieczy zastępczej”. Na podstawie orzeczenia sądu uruchomiony zostaje wówczas system pieczy zastępczej, którego celem jest zapewnienie dziecku czasowej opieki i wychowania.
Co oznacza powierzenie pieczy nad dzieckiem? Piecza zastępcza ma trzy zadania:
- Podjęcie pracy z rodziną, aby umożliwić dziecku powrót do rodziców. Jeżeli nie jest to możliwe, to należy dążyć do przysposobienia dziecka albo zapewnić opiekę i wychowanie dziecka w środowisku zastępczym.
- Przygotowanie dziecka m.in. do samodzielnego i godnego życia oraz nawiązywania kontaktów z rodziną i rówieśnikami.
- Zaspokajanie potrzeb emocjonalnych dziecka – z uwzględnieniem m.in. potrzeb edukacyjnych i kulturalno-rekreacyjnych.
Piecza zastępcza nad dzieckiem może mieć formę pieczy rodzinnej lub pieczy instytucjonalnej. W pierwszym przypadku dziecko może trafić m.in. pod opiekę osób spokrewnionych (np. dziadków czy dorosłego rodzeństwa). Do realizacji pieczy instytucjonalnej z kolei uprawnione są m.in. właściwe placówki opiekuńczo-wychowawcze.
Masz pytania dotyczące pieczy nad dzieckiem lub chcesz wiedzieć, jak wygląda ustalenie kontaktów z dzieckiem, gdy przebywa ono w pieczy zastępczej? Rzetelnych odpowiedzi udzieli prawnik rodzinny w Warszawie. W razie konieczności przygotuje on też niezbędne dokumenty.
